– „Szukam, o Panie, Twojego oblicza” (Ps 27, 8)

„Chrystus Zmartwychwstał, prawdziwie zmartwychwstał” – brzmi stare chrześcijańskie pozdrowienie. Prawda ta jednak wymyka nam się często z umysłu, jak i z serca. Jesteśmy chrześcijanami, uczestniczymy w niedzielnej Mszy Świętej, obchodzimy Święta Wielkanocne, a jednak, czy naprawdę wierzymy, że Jezus zmartwychwstał, że żyje i że również my zmartwychwstaniemy?

Statystyki są nieubłagalne. Z przeprowadzonych badań wynika, że wiara katolików w Polsce w jedną z podstawowych prawd, jaką jest zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa, nieustannej słabnie. Z upływem lat coraz większy odsetek wierzących nie tylko nie wie, co wyznaje, ale także wierzy selektywnie, wybierając to, co uważa za dogodne dla siebie. Chcąc zrozumieć prawdę o zmartwychwstaniu Jezusa, trzeba pogłębiać nieustanie wiedzę na jej temat. Wydaje się, że nawet w kwestii tak wielkiego cudu, jakim jest zmartwychwstanie, rozum przychodzi nam z pomocą.

Świadkowie oblicza Jezusowego

Z „materiałów pośmiertnych” Jezusa dowiadujemy się, że ciało Jezusa było złożone w grobie według żydowskich obrzędów pogrzebowych, które nakazywały, aby zmarłemu zamknąć oczy (w tym celu kładziono na nie monety), podwiązać jego szczękę, zakryć wszystkie otwory głowy, obmyć ciało, namaścić wonnościami, okryć białym płótnem, a na twarz nałożyć chustę. Tę prawdę potwierdzają relacje Ewangelistów (por. Mt 27,57-61; Mk 15,42-47; Łk 23,50-56; J 19,38-42).

1. Całun Turyński

Największym materiałem, w który owinięto ciało Jezusa, była lniana tkanina, mająca wymiary około 437 cm długości i 111 cm szerokości. Według tradycji znajduje się ona w Turynie i jest uznawana za jedną z cenniejszych relikwii chrześcijaństwa. Niektórzy zastanawiają się nad autentycznością tej tkaniny, nie brakuje tych, którzy za wszelką cenę próbują podważyć jej wiarygodność. Powstała nawet interdyscyplinarna nauka, która zajmuje się badaniem całunu i nazywa się syndologią. Przyglądając się uważnie Całunowi Turyńskiemu, możemy dostrzec na nim zarys ciała człowieka, który przed śmiercią był biczowany, ukoronowany cierniem, policzkowany, zmarł na krzyżu, po śmierci przebito mu bok. Wszystko to odpowiada opisowi zamieszczonemu w Ewangeliach. Badania przeprowadzone na tkaninie z Turynu potwierdzają, że zawinięty był w nią człowiek pochodzący z Palestyny, którego grupa krwi to AB. Zgromadzone wiadomości przemawiają za autentycznością całunu, w który owinięte było ciało Jezusa. Jan Paweł II, będąc w Turynie, powiedział: „Przyjmując argumenty wielu uczonych, święty Całun Turyński jest szczególnym świadkiem Paschy: Męki, Śmierci i Zmartwychwstania. Świadek milczący, lecz jednocześnie zaskakująco wymowny!” (Turyn 13.04.1980)

2. Chusta z Oviedo (Sudarion)

Do płócien pogrzebowych zaliczamy także chustę z Oviedo, której inna nazwa to Sudarion. Ma ona wymiary 85,5 na 52,6 cm. O tym materiale wspomina św. Jan Ewangelista, pisząc: „Nadszedł potem także Szymon Piotr, idący za nim. Wszedł on do wnętrza grobu i ujrzał leżące płótna oraz chustę, która była na Jego głowie, leżącą nie razem z płótnami, ale oddzielnie zwiniętą na jednym miejscu”. Nonnos z Panopolis żyjący w pierwszej połowie V w., tłumacząc powyższy fragment Ewangelii, napisał tak: „Kiedy Szymon Piotr przybył za nim, od razu wszedł do grobu. Zobaczył tam płótna położone razem na pustej podłodze oraz szatę, która okrywała Jego głowę i miała węzeł na górnej krawędzi tej części, która okrywała włosy. W języku syryjskim nosi ono nazwę sudarion. Nie była ona razem z pogrzebowymi płótnami, lecz została zwinięta i odłożona w inne miejsce”.

3. Chusta z Manoppello
We Włoszech znajduje się niezwykła tkanina nazywana Całunem z Manoppello, przedstawia ona Boskie Oblicze Chrystusa Zmartwychwstałego. Materiał ten to drogocenny jedwab morski o wymiarach 17 na 24 cm. Powstały wizerunek nie jest dziełem człowieka, nie ma na nim śladów farby, pędzla czy ołówka. Ciekawe jest to, że Oblicze Chrystusa ma oczy, które mówią o człowieku dopiero co wybudzonym ze snu (według okulistów), natomiast układ zębów i ust wskazują na osobę, która nabiera po raz pierwszy powietrze.
Po nałożeniu Chusty z Manoppello na Całun Turyński i Sudarion z Oviedo, okazało się, że wszystkie te tkaniny spoczywały na twarzy tego samego człowieka. W 2005 r. s. Blandina Paschalis jako pierwsza odkryła podobieństwo istniejące między trzema omawianymi „materiałami pośmiertnymi”

Szukanie sercem oblicza Jezusa Zmartwychwstałego

Jezus umarł, zmartwychwstał, wstąpił do nieba, wierzymy, że powróci. Ale jest też obecny w swoim Kościele, ukryty dla naszych zmysłów, dostępny tylko przez wiarę, nadzieję i miłość. Bóg ukryty jednocześnie daje nam pragnienie oglądania swojego Oblicza. Psalmista modli się: O Tobie mówi moje serce: «Szukaj Jego oblicza!» Szukam, o Panie, Twojego oblicza (Ps 27, 8).
Papież Benedykt XVI, będąc w Manoppello 1 września 2006 r., powiedział: „A zatem, aby wejść w komunię z Chrystusem i kontemplować Jego Oblicze, aby rozpoznać Oblicze Pana w obliczu braci i w różnych doświadczeniach codzienności, niezbędne są ręce nieskalane i serce czyste. (…) Szukanie Oblicza Chrystusa ma być centralnym pragnieniem wszystkich chrześcijan.
Panie Jezu: (…) Ukaż nam, prosimy Cię, Twoje coraz to nowe Oblicze, tajemnicze zwierciadło nieskończonego miłosierdzia Boga! Daj nam, żebyśmy mogli oglądać oczami duszy i serca, Oblicze Syna, chwałę Ojca i wyraz Jego istoty. Ludzka Twarz Boga, który wszedł do historii, żeby objawić horyzonty wieczności! Ciche Oblicze cierpiącego i zmartwychwstałego Jezusa, który przemienia serce i życie tych, którzy Go kochają i przyjmują. „Będę szukał Oblicza Twego, Panie. Nie zakrywaj przede mną swojej twarzy!” Jak często w przeciągu stuleci i tysiącleci przenikało do Twoich uszu to usilne wołanie psalmisty! Także my, Panie, powtarzamy je w wierze: „Mąż boleści, ktoś, przed kim się twarze zakrywa”, nie chowaj przed nami swojego Oblicza! (Benedykt XVI)

Gabriela Seifert-Knopik (fragmenty z materiałów do szkół średnich, wyd. „Jedność”)

Wielki Piątek – dzień sądu, męki i śmierci Chrystusa

Pierwsze liturgiczne obchody Wielkiego Piątku odnotować można w starożytnej Jerozolimie. Wierni gromadzili się przed wschodem słońca przed kolumną biczowania, a później przy grobie, by adorować drzewo Krzyża.

W odniesieniu do Rzymu pierwsze opisy celebracji Wielkiego Piątku pochodzą z VII w. Pierwszy typ liturgii sprawowany był przez papieża w kościele św. Jana Jerozolimskiego i obejmował odczytanie opisu Męki Pańskiej wg św. Jana, modlitwę powszechną i procesję z relikwiami krzyża. Drugi typ liturgii był sprawowany w licznych kościołach prezbiterialnych, obejmował lekturę Pisma, adorację krzyża i komunię św., konsekrowaną wcześniej. Ten typ liturgii upowszechnił się w średniowieczu w całej Europie.

W późniejszych wiekach upowszechniło się przenoszenie Najświętszego Sakramentu do grobu Pańskiego. W XIX wieku na terenach dawnej Rzeczypospolitej groby Pańskie w kościołach zaczęły nabierać także patriotycznego wymiaru.

Liturgia

Wielki Piątek to dzień Krzyża. Po południu we wszystkich świątyniach katolickich odprawiana jest niepowtarzalna wielkopiątkowa Liturgia Męki Pańskiej. Celebrans i asysta wchodzą w ciszy. Przed ołtarzem przez chwilę leżą krzyżem, a po modlitwie wstępnej czytane jest proroctwo o Cierpiącym Słudze Jahwe i fragment Listu do Hebrajczyków. Następnie czyta się lub śpiewa, zwykle z podziałem na role, opis Męki Pańskiej według św. Jana.

Po homilii w bardzo uroczystej modlitwie wstawienniczej (Modlitwa Kościoła) Kościół poleca Bogu siebie i cały świat:

1. ZA KOŚCIÓŁ ŚWIĘTY
Módlmy się, najmilsi, za święty Kościół Boży, niech nasz Bóg i Pan obdarzy go pokojem i jednością i strzeże go na całej ziemi, a nam pozwoli wieść życie ciche i spokojne na chwałę Boga, Ojca Wszechmogącego.

2. ZA PAPIEŻA
Módlmy się, za naszego papieża Franciszka, niech nasz Bóg i Pan, który go wybrał do wykonywania władzy biskupiej, zachowa go w zdrowiu i bezpieczeństwie dla swojego Kościoła świętego, aby rządził świętym ludem Bożym.

3. ZA WSZYSTKIE STANY KOŚCIOŁA
Co do imienia biskupa i formuły, której należy użyć, por. Ogólne wprowadzenie do Mszału rzymskiego, nr 109.
Módlmy się, za naszego biskupa (imię biskupa), za wszystkich biskupów, kapłanów, diakonów, za wszystkich, którzy służą Kościołowi i za cały lud wierny.

4. ZA KATECHUMENÓW
Módlmy się, za katechumenów, niech nasz Bóg i Pan otworzy wnętrza ich serc i bramy swojego miłosierdzia, aby dotrzymawszy w kąpieli odrodzenia odpuszczenie wszystkich grzechów, złączyli się z nami w Chrystusie Jezusie, Panu naszym.

5. O JEDNOŚĆ CHRZEŚCIJAN
Módlmy się, za wszystkich braci wierzących w Chrystusa: niech nasz Bóg i Pan sprawi, aby dążyli do prawdy, niech ich zgromadzi i zachowa w swoim jednym Kościele.

6. ZA ŻYDÓW
Módlmy się, za Żydów, do których przodków Pan Bóg przemawiał, aby pomógł im wzrastać w miłości ku Niemu i w wierności Jego przymierzu.

7. ZA NIEWIERZĄCYCH W CHRYSTUSA
Módlmy się, za tych, którzy nie wierzą w Chrystusa, aby i oni napełnieni światłem Ducha Świętego, mogli wkroczyć na drogę zbawienia.

8. ZA NIEWIERZĄCYCH W BOGA
Módlmy się, za wszystkich, którzy nie uznają Boga, aby w szczerości serca postępowali za tym, co słuszne, i tak mogli odnaleźć samego Boga.

9. ZA RZĄDZĄCYCH PAŃSTWAMI
Módlmy się, za wszystkich rządzących państwami: niech nasz Bóg i Pan kieruje ich umysłami i sercami według swojej woli, abyśmy wszyscy żyli w prawdziwej wolności i pokoju.

10. ZA DOKNIĘTYCH EPIDEMIĄ (Sformułowanie nowe, zaczerpnięte z Dekretu Penitencjarii Apostolskiej z 19 marca 2020 roku o Odpuście specjalnym)

Módlmy się do Ojca w niebie w związku z panującą epidemią, prosząc o jej ustanie, † polecajmy wszystkich chorych, zmarłych, ich rodziny i bliskich, personel medyczny i wolontariuszy*, a także zagrożonych wirusem oraz wszystkich zagubionych.
dla dotkniętych koronawirusem i tych, co się o nich troszczą.

11. ZA STRAPIONYCH I CIERPIĄCYCH
Módlmy się, najmilsi, do Boga Ojca Wszechmogącego, aby oczyścił świat z wszelkich błędów, odwrócił od nas choroby, głód oddalił, otworzył więzienia, rozerwał kajdany, raczył dać bezpieczeństwo i szczęśliwy powrót podróżującym, zdrowie chorym, a umierających obdarzył zbawieniem.

Wyraża się w ten sposób pragnienie samego Chrystusa: aby wszyscy byli zbawieni. Szczególnie przejmujące są modlitwy o jedność chrześcijan, za Żydów i za niewierzących.

Centralnym wydarzeniem liturgii wielkopiątkowej jest adoracja Krzyża.

Zasłonięty fioletowym suknem Krzyż wnosi się przed ołtarz. Celebrans stopniowo odsłania ramiona Krzyża i śpiewa trzykrotnie: "Oto drzewo Krzyża, na którym zawisło zbawienie świata", na co wierni odpowiadają: "Pójdźmy z pokłonem". Po liturgii Krzyż zostaje w widocznym i dostępnym miejscu, tak by każdy wierny mógł go adorować. Jest on aż do Wigilii Paschalnej najważniejszym punktem w kościele. Przyklęka się przed nim, tak, jak normalnie przyklęka się przed Najświętszym Sakramentem. Po adoracji Krzyża z ciemnicy przynosi się Najświętszy Sakrament i wiernym udziela się Komunii.

Ostatnią częścią liturgii Wielkiego Piątku jest procesja do Grobu Pańskiego. Na ołtarzu umieszczonym przy Grobie lub na specjalnym tronie wystawia się Najświętszy Sakrament w monstrancji okrytej białym przejrzystym welonem - symbolem całunu, w który owinięto ciało zmarłego Chrystusa. Cały wystrój tej kaplicy ma kierować uwagę na Ciało Pańskie. W wielu kościołach przez całą noc trwa adoracja.

W Wielki Piątek odprawiane są także nabożeństwa Drogi Krzyżowej. W wielu kościołach rozpoczyna się ono o godzinie 15.00, gdyż właśnie około tej godziny wedle przekazu Ewangelii Jezus zmarł na Krzyżu.

W ostatnich latach nabożeństwo Drogi Krzyżowej odprawiane jest także na ulicach wielu polskich miast. W Warszawie Droga Krzyżowa przejdzie wieczorem ulicami Starego Miasta.

Ciekawostka

Najbardziej znane misteria wielkopiątkowe na świecie

W brazylijskich misteriach Męki Pańskiej biorą udział gwiazdy ekranu, w hiszpańskiej Sewilli w Wielki Piątek na ulice wychodzi kilkadziesiąt procesji, a na Filipinach wierni dla okazania swojej wiary dają się krzyżować.

Wielki Piątek to główny dzień tradycyjnych obchodów Wielkiego Tygodnia w Hiszpanii. Słynne są procesje w Sewilli. Tuż po północy na ulice miasta wychodzą najważniejsze pochody: Jezusa Wszechmocnego, Matki Bożej Nadziei i Matki Bożej z bazyliki Macarena. Procesje te już o świcie wracają do swoich kościołów i kaplic, aby zrobić miejsce kolejnym innym procesjom. W Sewilli funkcjonują 52 arcybractwa, z których każde przemierza miasto w osobnym pochodzie. Łącznie posiadają one ok. 100 „pasos”, czyli scen Męki Pańskiej. Wszystkie „pasos”, niesione na barkach, wychodzą w procesji w ciągu Wielkiego Tygodnia.

W Aragonii śmierć Chrystusa zapowiada tradycyjnie bicie setek bębnów. W niektórych hiszpańskich regionach, np. w Kordobie, pali się też tzw. „judasze”.

Uroczyste procesje odbywają się w Wielkim Tygodniu także w Brazylii – w zależności od regionu między Wielkim Wtorkiem i Wielkim Piątkiem. Mężczyźni wychodzą zazwyczaj z kościoła w jednym punkcie miejscowości i niosą z figurą Jezusa dźwigającego krzyż. Kobiety zaś rozpoczynają od innej świątyni podążając za figurą Matki Bożej Bolesnej. W wyznaczonym miejscu, często na głównym placu miasta dochodzi do "bolesnego spotkania Matki z Synem". Tu kapłan wygłasza homilię. Po zakończeniu kazania formuje się jedna procesja z dwiema figurami, w trakcie której odprawiane jest nabożeństwo Drogi Krzyżowej.

Misteria Męki Pańskiej odbywają się w różnych częściach kraju. Od 1992 r. w Wielki Piątek grupa teatralna „Roca Cacacultura” odgrywa sceny męki pańskiej w największej brazylijskiej „faweli” – dzielnicy nędzy – Rocinha w Rio de Janeiro. W zeszłym roku przedstawienie obejrzało je ok. 10 tys. osób.

Bodaj najbardziej znane misterium, wystawiane od ponad czterdziestu lat, ogrywa się w mieście Nova Jerusalem w stanie Pernambuco. Bierze w nim udział ok. 500 aktorów, w tym znane postaci życia publicznego. W zeszłych latach w rolę Marii Magdaleny wcielała się np. Miss Brazylii Natalia Guimaraes. Cały spektakl podzielony jest na dziewięć scen rozmieszczonych w różnych punktach miasta, a publiczność przemieszcza się wraz z aktorami. Bierze w nim udział kilkadziesiąt tysięcy osób.

Z kolei na Filipinach w wiosce Cutud, 80 km na północ od Manili, żywy jest zwyczaj dobrowolnego ukrzyżowania w Wielki Piątek. Zazwyczaj poddaje się mu kilkanaście osób. Na kilka godzin przed przybiciem do krzyży półnadzy ochotnicy ubrani w kaptury biczują się bambusowymi prętami i kijami wysadzanymi kawałkami szkła. Mimo dużego stopnia grozy atmosfera jest świąteczna – sprzedawane jest piwo, lody, a nawet pamiątkowe bicze. Prominentni goście mogą oglądać ukrzyżowanie ze specjalnych platform widokowych.

Od lat 60. misterium w Cutud z miejscowej tradycji zmieniło się w atrakcję turystyczną szeroko opisywaną przez media. Ukrzyżowania zaczęto też urządzać w innych częściach Filipin. Kościół katolicki, którego wyznawcami jest ok. 80 procent z prawie 90 mln Filipińczyków, krytykuje krwawą tradycję jako wypaczenie wiary.

Pry opracowaniu wykorzystano materiały ze srtrony https://niezbednik.niedziela.pl oraz https://wsddwp.edu.pl

Rozpoczęliśmy nasze tegoroczne świętowanie.

Czwartkowa Liturgia  pozwala nam przeżywać ostatnią wieczerzę oraz odprowadzenie Jezusa do ciemnicy.

Kiedy w nocy w Wielki Czwartek pojmano Pana Jezusa w Ogrodzie Oliwnym, wtedy Apostołowie przestraszyli się i wszyscy pouciekali. Dlatego źródła oficjalne, jak Ewangelie, nie wspominają nic o torturach Pana Jezusa wycierpianych w nocy.

Pachołki znając nienawiść kapłanów i faryzeuszów do Jezusa, prześcigali się w torturowaniu, aby się przypodobać swoim mocodawcom. Jezus zdany był na łaskę i niełaskę pachołków

W naszych kościołach tzw. ciemnica symbolizuje tu więzienie Zbawiciela. Jezus zapowiedział szczególną pomoc w dniu sądu dla wszystkich rozważających Jego ukryte tortury.

Opowiemy dzisiaj o pewnym obrazie, który znalazł się przy ciemnicy.

Historia obrazu jest tajemnicą, nie znam jej w całości, wiem tylko, że autorem jest pan Andrzej Tuszyński z Gdańska, który w maju 1985 r. namalował obraz Jezusa studiując Pismo święte.

Gdy ukończył pracę zetknął się z opisem procesu sądowego Jezusa zawartym w rozmyślaniach A. Katarzyny Emmerich, a później z tajemniczym wyznaniem Jezusa spisanym w jednej z włoskich broszur z 1938 r. W prywatnym objawieniu włoska zakonnica o inicjałach L.L. zanotowała słowa Jezusa, które miał do niej skierować:

 „Jak słońce rozjaśnię domy w których czcić Mnie będą w tym tajemniczym obrazie. Ogrzeję najzimniejsze mieszkania i każdą duszę zaleję radością. Jakże wiele światła promieniuje z Moich zawiązanych oczu…”

Obraz Tuszyńskiego przedstawia Jezusa w Ciemnicy, z zawiązanymi oczami. Nasz Pan trzyma w ręku trzcinę a na Jego szyi wisi długi łańcuch z kajdanami. Widać ślady tortur i męki, suknia nie zakrywa Jego ciała, ręce wyglądają na złamane, choć skrępowano je mocno.

W Ewangeliach czytamy m.in. o cierpieniach jakich doznał Pan Jezus w czasie swojej Męki. Nie znajdziemy tam jednak opisów wszystkich udręk.

Istnieją objawienia, w których Chrystus opowiedział o torturach jakie Mu zadano w więzieniu, gdzie przebywał w nocy z Wielkiego Czwartku na Wielki Piątek.